ایران در زمینه اختراعات نانو در اروپا رتبه 22 را دارا است.کارگروه سیاستگذاری و ارزیابی ستاد ویژه توسعه فناروی نانو با استفاده از پایگاه اطلاعات پتنت ? QPATبه تحلیل اختراعات ثبت شده در فناوری نانو و تعیین جایگاه ایران در این شاخص پرداخته است. پایگاه اطلاعات ? QPATوابسته به گروه مالکیت فکری ? Questelاست که اطلاعات مربوط به اختراعات ثبت شده در بیش از ? 75دفتر ثبت پتنت در دنیا (دفتر ثبت پتنت ایران جزء این دفاتر نیست) در آن موجود است. در بین دفاتر ثبت اختراع در دنیا، دفتر ثبت پتنت آمریکا (? ,)USPTOژاپن (JPOو اتحادیه اروپا (?(EPOحجم بسیاری از اختراعات را پوشش میدهند که علت آن نقش مهم این کشورها در تحقیقات و نوآوری، توان تجاریسازی بالا و بازار مناسب برای عرضه محصولات اختراعات است. بر اساس آمار بدست آمده ، ایران تاکنون پتنتی در زمینه فناوری نانو در ? USPTOو ? JPOنداشته است؟ ولی در سال ? 4 ،2007پتنت فناوری نانو در?EPO منتشر کرده و از این لحاظ در بین کشورهای صاحب پتنت در این دفتر ثبتی بطور مشترک با فنلاند، برزیل و نروژ در رتبه بیست و دوم قرار گرفته است. آمریکا، ژاپن، آلمان، کره جنوبی و فرانسه به ترتیب در ردههای اول تا پنجم قرار دارند. از کشورهای منطقه نیز ترکیه تنها یک پتنت فناوری نانو در سال ? 2007در اروپا ثبت کرده است. با احتساب تمامی اختراعات ثبت شده در کلیه دفاتر ثبتی موجود در ?,QPAT تعداد اختراعات ایران در فناوری نانو در سال ? 2007به ? 5اختراع میرسد و در جایگاه چهل و دوم دنیا و سوم کشورهای اسلامی قرار میگیرد. آمریکا، چین و کره جنوبی سه کشور اول هستند و ترکیه با ? 14اختراع و مالزی با ? 6اختراع در سال ? 2007به ترتیب رتبههای سی ام و چهل و یکم را بخود اختصاص داده اند. از نظر موضوعی? 3پتنت از ? 5پتنت ایران در سال ? 2007درباره کاربرد نانولوله های کربنی، یک پتنت درباره فرآیند تولید نانولوله کربنی و یک پتنت هم درباره کاتالیستهای مبتنی بر مواد نانوحفرهای است. همچنین پژوهشگاه صنعت نفت با ? 3پتنت و دانشگاه تهران با یک پتنت، تنها موسسات و دانشگاه های ایرانی صاحب اختراع در فناوری نانو هستند. یک اختراع نیز بطور مشترک بنام یک محقق ایرانی و محققانی از سوئیس به ثبت رسیده است. تعداد اختراعات نانوفناوری ایران در سالهای قبل از ? 2007تنها ? 2مورد است که مربوط به همکاری محققان ایرانی با موسسات خارج از کشور است و در سازمان جهانی مالکیت فکری (? (WOثبت شده اند. به گزارش پایگاه اینترنتی فناوری نانو، علت تعداد اندک پتنتهای ایران در فناوری نانو علی رغم رشد قابل ملاحظه در علوم نانو (مقالات ? )ISIرا می توان با فاصله زمانی بین تحقیقات بنیادی و تولید فناوری مرتبط دانست. رشد سریع مقالات بینالمللی ایران در فناوری نانو از سال ? 2005آغاز شد و با توجه به فاصله ? 3تا ? 10ساله بین تولید علم و تولید فناوری و همچنین سیاستهای ستاد توسعه فناوری نانو در حمایت از نوآوری و تشکیل دفاتر خدمات تخصصی مالکیت فکری در موسسات و پژوهشگاههای مختلف میتوان انتظار داشت که تولید فناوری نیز در سالهای آینده با رشد بیشتری همراه باشد. مطالعات و بررسیهای صورت گرفته در حیطه علم سنجی نشان میدهد فناوری نانو با سرعت بسیار در حال رشد است و پیشرفتهای اخیر در علوم و فناوری نانو، وقوع تغییرات اساسی را در محدوده وسیعی از صنایع نوید میدهد که می تواند به کاربردهای جدیدی منجر شود. با توجه به اهمیت اختراعات در توسعه هر فناوری، ارزیابی و تحلیل آماری اختراعات مربوط به فناوری نانو میتواند به تصمیمگیری بهتر در سرمایه گذاری و سیاستگذاری در بخش تحقیق و توسعه در این زمینه کمک فراوانی نماید |